Nazwy handlowe: Paroxetine Aurovitas, Paroxetine Teva, Parogen, Paroxinor, Paxtin, Rexetin, Seroxat, Arketis, Dropax, Serestill
Paroksetyna: antydepresant, który może przywrócić spokój
Paroksetyna to jeden z najsilniejszych antydepresantów z grupy SSRI, i jeśli znasz uczucie ciągłego niepokoju, ataki paniki lub natrętne myśli, to być może ten lek jest tym, czego potrzebujesz. Jego główną bronią jest silny wpływ na układ serotoninowy, co wyróżnia go na tle innych leków z tej grupy. Jednak jak każde silne lekarstwo, paroksetyna wymaga ostrożności, ponieważ jej skutki uboczne mogą być nieoczekiwanym wyzwaniem.
Lek ten działa w ten sposób: zwiększa stężenie serotoniny w mózgu. Serotonina to „hormon szczęścia”, który pomaga nam czuć się spokojnymi i zadowolonymi z życia. Gdy serotoniny brakuje, pojawia się depresja, lęk, problemy ze snem oraz ogólny brak motywacji. Paroksetyna blokuje wychwyt zwrotny serotoniny, pozwalając jej dłużej działać w mózgu. Dzięki temu jest bardzo skuteczna w leczeniu zaburzeń lękowych. Jednak to nie jedyna jej zaleta – paroksetyna ma również inne interesujące właściwości.
Co leczy paroksetyna?
Zacznijmy od oczywistego – lęk i depresja. Paroksetyna doskonale radzi sobie z atakami paniki, gdy nagle trudno oddychać, serce bije jak szalone, a w głowie pojawia się myśl: „To już koniec”. Pomaga także w przypadku fobii oraz zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych (OCD), gdy ktoś wielokrotnie sprawdza, czy światło jest wyłączone, lub zmaga się z natrętnymi myślami, których nie może zatrzymać.
Jeśli chodzi o depresję, paroksetyna jest szczególnie skuteczna, gdy towarzyszy jej lęk. Jednak jeśli osoba leży na kanapie, niczego nie chce robić i odczuwa apatię oraz zmęczenie, lek może nie zadziałać tak dobrze. W takich przypadkach lepiej sprawdzają się wenlafaksyna lub bupropion.
Paroksetyna pomaga również w leczeniu zespołu jelita drażliwego, gdy pod wpływem stresu pojawiają się bóle i skurcze brzucha. Zmniejsza aktywność jelit, co łagodzi objawy u pacjentów z tym schorzeniem.
Skutki uboczne
Wszystko zaczyna się od serotoniny i receptorów cholinergicznych. Paroksetyna blokuje receptory M1-cholinergiczne, co powoduje takie problemy jak suchość w ustach, zaparcia i zaburzenia oddawania moczu. Wiele osób skarży się na nudności w pierwszych dniach stosowania, ale z czasem ten objaw ustępuje.
Istnieje również bardziej nieprzyjemny efekt uboczny, który pacjenci nazywają „znieczuleniem emocjonalnym”. Osoba czuje się tak, jakby życie przestało sprawiać radość, nawet jeśli wszystko układa się dobrze. Po prostu nic nie czuje. Jest to związane z nadmiarem serotoniny. W takich przypadkach lekarze modyfikują terapię, dodając leki takie jak bupropion lub mirtazapina, które stymulują układ noradrenalinowy i dopaminowy.
Paroksetyna może również prowadzić do przyrostu masy ciała. Pod tym względem jest jednym z liderów wśród antydepresantów. Pacjenci zaczynają więcej jeść, zwiększa się apetyt, a metabolizm spowalnia.
Innym problemem jest wpływ na funkcje seksualne. Paroksetyna może opóźniać ejakulację, co czasem wykorzystuje się w leczeniu przedwczesnego wytrysku. Jednak u niektórych pacjentów powoduje trudności z osiągnięciem orgazmu i obniżenie libido. Wszystko zależy od indywidualnej reakcji organizmu.
Dawkowanie i sposób przyjmowania
Najczęściej zaczyna się od dawki 20 mg na dobę. Jeśli lek jest źle tolerowany, można rozpocząć od 10 mg i stopniowo zwiększać. W przypadku depresji wystarcza dawka 20-40 mg, przy OCD może wynosić do 60 mg na dobę. Dawkę można zwiększać co tydzień o 10 mg, ale zależy to od reakcji pacjenta.
Paroksetyna jest silnym inhibitorem enzymu cytochromu P450, co oznacza, że może wpływać na działanie innych leków. Na przykład może wzmacniać działanie antykoagulantów lub leków obniżających ciśnienie krwi, dlatego dawkowanie tych leków powinno być dostosowane. Koniecznie poinformuj lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, aby uniknąć nieprzyjemnych skutków.
Jeśli nagle zdecydujesz się przerwać przyjmowanie paroksetyny, mogą wystąpić nieprzyjemne objawy. Paroksetyna ma wyraźny zespół odstawienia, który obejmuje zawroty głowy, ból głowy, nudności, a nawet tak zwane „brain zaps” – uczucie, jakby uderzał cię prąd elektryczny. Jest to związane z krótkim okresem półtrwania leku, co powoduje szybki spadek jego stężenia we krwi po odstawieniu.
Aby uniknąć zespołu odstawienia, lekarze zalecają stopniowe zmniejszanie dawki – o 10 mg tygodniowo lub nawet wolniej, jeśli objawy się nasilają. W trudnych przypadkach można dodać leki przeciwlękowe, aby złagodzić proces odstawienia.
Podsumowanie
Paroksetyna to silny i skuteczny lek, ale wymaga cierpliwości i ostrożnego podejścia. Przy odpowiednim dobraniu dawki i kontynuacji leczenia bez zbyt wczesnego jego przerywania może znacząco poprawić jakość życia, pomagając w walce z lękiem, atakami paniki i natrętnymi myślami. Najważniejsze to pamiętać o możliwych skutkach ubocznych i nie przerywać nagle leczenia.
Jeśli martwią Cię natrętne myśli lub pogorszyło się Twoje samopoczucie, nie odkładaj troski o siebie na później. W centrum Plexus, które znajduje się w Warszawie, czeka na Ciebie psychiatra mówiący po polsku i po rosyjsku, który pomoże znaleźć rozwiązanie dostosowane do Twoich potrzeb.