Każde nasze pragnienie, działanie lub wybór jest związane z wewnętrznymi potrzebami. To one wywołują emocje, które popychają nas do działania. Dopóki emocje funkcjonują prawidłowo, wszystko jest w porządku: czujemy energię, mamy siłę, aby coś robić, czerpiemy przyjemność z osiągnięć. Kiedy cel zostaje osiągnięty, pojawiają się emocje odprężenia – pomagają one odzyskać siły. Ale kiedy tych emocji zaczyna brakować, wszystko się zmienia. Człowiek przestaje odczuwać radość, jego aktywność spada, myśli stają się mgliste, ciało reaguje inaczej. Depresja wpływa nie tylko na nastrój – oddziałuje na cały organizm, powodując zmiany w myśleniu, odczuwaniu i nawet w fizjologii.
Jak zmieniają się emocje w depresji
W depresji emocje nie zawsze znikają całkowicie, ale stają się matowe. Radość schodzi na dalszy plan, a na jej miejsce pojawiają się apatia, smutek i niepokój. Każdy zna te uczucia, ale normalnie przychodzą i odchodzą, natomiast w depresji pozostają na długo. Kiedy człowiek traci kogoś bliskiego, naturalnie odczuwa żałobę – to normalna reakcja. Zwykle pustkę po stracie można wypełnić innymi rzeczami: nowymi znajomościami, pracą, pasjami. Ale w depresji nie chodzi tylko o utratę czegoś zewnętrznego – cierpi poczucie własnej spójności. Człowiek przestaje postrzegać siebie jako pełną osobę, a tego nie da się skompensować zwykłymi metodami.
Jak depresja wpływa na psychikę
1. Percepcja
Świat zewnętrzny wydaje się inny. Człowiek słyszy dźwięki, widzi kolory, czuje zapachy, ale nie wywołują one emocji. To, co kiedyś sprawiało radość, teraz po prostu istnieje, bez żadnego odzewu. Zapach kawy nie kojarzy się już z przytulnością, ulubiona piosenka nie przynosi przyjemności. Mogą również pojawiać się dziwne odczucia cielesne: mrowienie, drętwienie, swędzenie. Czasem kolory wydają się mniej intensywne lub przesunięte w chłodniejsze odcienie.
2. Uwaga
Osoba z depresją zwraca uwagę głównie na nieprzyjemne rzeczy. Nie zauważy pięknej pogody, ale dostrzeże brudną kałużę. To nie jest świadomy proces – po prostu psychika dostosowuje się tak, że wszystko pozytywne staje się nieistotne, a negatywne wysuwa się na pierwszy plan.
3. Wola i motywacja
Zwykle robimy coś, bo wiemy, że przyniesie nam to radość lub satysfakcję. W depresji ten związek się zrywa – przyjemność staje się nieosiągalna, a wraz z nią znika chęć działania. Człowiek może rozumieć, że powinien coś zrobić, ale nie znajduje w sobie sił. To nie jest słabość, lecz utrata związku między działaniem a jego sensem. Nawet codzienne czynności, takie jak telefon do przyjaciela czy przygotowanie posiłku, mogą wydawać się czymś trudnym. Dodatkowo każde decyzje stają się obciążające. Nawet drobne wybory – co założyć, dokąd pójść – mogą wywoływać wewnętrzne napięcie i być odkładane na później.
4. Pamięć
Pamięć pozostaje, ale trudniej jest wydobywać potrzebne informacje. Człowiek może zapominać, co chciał powiedzieć, tracić wątek rozmowy. Jednak jeśli poda się mu podpowiedź, z łatwością sobie przypomni. To nie jest utrata pamięci, a trudności z jej dostępnością. Ponadto osoba z depresją częściej przypomina sobie złe momenty niż dobre – psychika naturalnie wydobywa z pamięci głównie negatywne wspomnienia.
5. Myślenie
Myśli stają się spowolnione, analiza informacji – trudniejsza. Człowiek może nieustannie obwiniać siebie, często za rzeczy mało istotne. W cięższych przypadkach pojawiają się myśli o braku wyjścia – depresja sprawia, że przyszłość wydaje się beznadziejna.
Wniosek
Gdy w organizmie zaczyna brakować emocji aktywujących, zmienia się nie tylko nastrój, ale także sposób postrzegania świata, zdolność podejmowania decyzji, a nawet funkcjonowanie ciała. Depresja dotyka wszystkiego – emocji, zachowania, myśli. Świadomość tych procesów pomaga w porę dostrzec problem i zacząć z nim pracować, aby odzyskać zdolność cieszenia się życiem.
Czasami jedna szczera rozmowa wystarczy, aby zrozumieć przyczynę dyskomfortu. Jeśli chcesz omówić możliwe metody leczenia lub lepiej zrozumieć swoje uczucia, umów się na konsultację w centrum Plexus, które znajduje się w Warszawie. Tutaj przyjmie Cię psychiatra mówiący po polsku i po rosyjsku, który pomoże znaleźć rozwiązanie dostosowane do Twoich potrzeb.